WIELKI  FINAŁ – PORÓD

Gra hormonalna
tworząca symfonię narodzin

Jednym z najważniejszych czynników wpływających na przebieg porodu jest poczucie bezpieczeństwa. Kiedy kobieta czuje się zrelaksowana i bezpieczna, wydzielają się hormony (głównie oksytocyna), dzięki którym akcja porodowa postępuje gładko i sprawnie. Z kolei strach, obawy i poczucie zagrożenia powodują, że wydziela się hormon stresu – adrenalina, która utrudnia rozwieranie szyjki macicy i przedłuża pierwszy okres porodu. Podczas porodu wydzielają się również endorfiny – hormony, które działają łagodnie znieczulająco oraz sprawiają, że na koniec mama przeżywa jedyne w swoim rodzaju chwile intensywnego szczęścia, podniecenia, wręcz euforii. Jest to piękna gra hormonalna tworząca symfonię narodzin. Jeżeli nikt nie zaburza tego naturalnego rytmu, niejedna kobieta, mimo bólu i wysiłku, wspomina poród jako najpiękniejsze doświadczenie swojego życia.

To jeszcze nie poród, jeśli:

  • skurcze nie są regularne, a ich częstotliwość i natężenie nie zwiększają się,
  • skurcze słabną lub zanikają, kiedy zaczynasz chodzić lub zmieniasz pozycję,
  • czujesz ból raczej w podbrzuszu niż w okolicy krzyżowej,
  • ruchy dziecka podczas skurczu stają się energiczniejsze,
  • zauważasz brązowawą wydzielinę (to może być skutek badania ginekologicznego, większego wysiłku fizycznego lub współżycia, które miało miejsce w ciągu ostatnich 48 godzin)

 

PIERWSZE OZNAKI ROZPOCZYNAJĄCEGO SIĘ PORODU

Co może się dziać?

  • U wielu kobiet oznaką jest lekkie krwawienie jak na początku miesiączki. Przy dużym, niepokojącym krwawieniu należy zwrócić się po pomoc do lekarza
  • Odejście czopu śluzowego, choć może to nastąpić na parę dni przed porodem (czop może być lekko zabarwiony pasemkami krwi)
  • Ból pojawia się w okolicy krzyżowej, rozszerza się na podbrzusze, a nawet promieniuje w kierunku pachwin i nóg,
  • Skurcze jak przy zaparciu
  • Uczucie, jak gdyby w regularnych odstępach co 5-10 min. zaciskała się gumka lub pas w podbrzuszu
  • Doznania podobne do miesiączki
  • Powolne sączenie się wód płodowych
  • Pęknięcie pęcherza płodowego i gwałtowne wypłynięcie wód (wskazana konsultacja z położną)
  • Uczucie stałego parcia na stolec
  • Może pojawić się biegunka.

Jeżeli planujecie rodzić w szpitalu, zadzwońcie do położnej i skonsultujcie z nią objawy. Położna poinformuje was, czy warto już jechać do szpitala.

Co kobieta może wtedy robić?

Jeżeli nie jesteś pewna, czy poród rzeczywiście się już zaczął, zrób coś, co jest kontrastujące z czynnościami wykonywanymi przez ciebie w tej chwili, np:

- jeżeli jesteś w łóżku – wstań, przejdź się, zajmij się pracą w ogrodzie lub kuchni,

- jeżeli jesteś w tym momencie aktywna – odpręż się i spróbuj w tym czasie zasnąć, albo idź do kina, jeśli masz ochotę.

Jeżeli przez dłuższy czas nic nie jadłaś – spożyj lekki, dobrze przyswajalny posiłek, który szybko dostarczy Ci energii np. zupę, jogurt, owoce (oprócz cytrusów). Także mąż (koleżanka, mama) w tym czasie może coś zjeść.

Przygotuj pokój, zatroszcz się o odpowiednie oświetlenie, może magnetofon, kwiaty, aparat fotograficzny, kamerę, świece.

Jeżeli jesteś zmęczona – odpocznij w przyciemnionym pokoju i prześpij się trochę zanim rozpocznie się poród. Już po pół godzinie poczujesz się bardzo świeżo. Zostaw prace domowe; weź kąpiel w wannie. Jeżeli wody płodowe wypływają podłóż dwie podpaski i pozostań w domu lub na świeżym powietrzu (balkon, ogród).

Jak partner może pomóc?

Bądź spokojny, miły i daj to odczuć partnerce. Skontroluj jeszcze raz wszystkie sprawy organizacyjne, połóż na wierzchu numer telefonu położnej lub lekarza; sprawdź, czy wszystko jest przygotowane do porodu, czy jest w domu wystarczająco dużo jedzenia, czy samochód jest zatankowany na wypadek, gdyby miał być użyty.

Przygotuj łóżko; podkład ceratowy, na nim stary ręcznik i na wierzchu prześcieradło, świeżą zmianę pościeli i tak dużo poduszek, jak możesz tylko zgromadzić.

Zatroszcz się, żeby w pokoju był piecyk elektryczny lub wentylator. Wysprzątaj kuchnię, powieś pranie i załatw wszystkie inne niezbędne sprawy w domu.

Połóż się razem ze swoją partnerką, wypoczywaj i zatroszcz się o jej spokój, żeby mogła się odprężyć, jeśli ma na to ochotę. Towarzysz jej, jeśli chciałaby zmienić otoczenie lub pragnęłaby aktywności fizycznej.

Jeśli pęcherz płodowy pękł, przynieś jej dobrze wchłaniający, czysty ręcznik. Jeśli chciałaby iść do ubikacji, zatroszcz się, aby tam było ciepło.

POCZĄTEK ROZWIERANIA SZYJKI MACICY

Cechy tego okresu:

- regularne skurcze co 5-10 min., które są coraz silniejsze i następują po sobie coraz częściej, aż będą co 3-4 min. Mogą być o różnym nasileniu, słabe i silne po sobie. Możliwe są bóle w krzyżu i ciągnięcie w udach. Szyjka macicy otwiera się do 5 cm (połowa).

Jeżeli zamierzacie rodzić w szpitalu, to ostatni moment na wyjazd.

Co może robić kobieta?

- kontynuuj lekką pracę domową. Baw się ze starszym dzieckiem lub idź z nim na spacer. Pionowa postawa przyspieszy rozwieranie się szyjki. Graj w szachy, rozwiązuj krzyżówki, czytaj książkę lub poproś, niech Ci czyta ktoś inny.

- nie zatrzymuj oddechu i staraj się nie zaburzać go również w czasie skurczu – oddychanie „po kole” i „do brzucha”

- jeśli to potrzebne, oddychaj na szczycie skurczu szybciej i płycej przez lekko otwarte wargi, jeśli będzie to przyjemniejsze.

- słuchaj muzyki lub graj sama, śpiewaj robiąc przerwy, aby oddychać świadomie podczas skurczu. Zajmij się czymś kreatywnym, co sprawi Ci przyjemność.

- jeżeli skurcze są rzadkie, zaproś przyjaciół, aby wraz z nimi świętować rozpoczęcie porodu. Weź kąpiel. Zawiadom położną, gdy skurcze będą się pojawiać w regularnych odstępach lub kiedy masz poczucie konieczności jej zawiadomienia. Dla położnej pomocne jest, że zanim rano wyjdzie z domu, będzie wiedziała, że będzie potrzebna.

Jak partner może pomóc?

Zapisuj długość skurczu i przerwy między nimi.

Dotrzymuj jej towarzystwa. Przestawaj mówić, kiedy zaczyna się skurcz i zwracaj się całkowicie do partnerki, spytaj ją o jej życzenia. Bądź gotowy, aby otworzyć okno, albo je zamknąć, przykryć ją cieplej lub zrobić coś, aby było jej chłodniej, przynieść podpaski lub iść z nią do łazienki.

Jeśli macie starsze dzieci, to zorganizuj kogoś, kto by mógł się nimi zająć.

Nalej wody do wanny, pozostań w pobliżu partnerki, kiedy jest w wannie.

Jeśli ma bóle krzyżowe, zaproponuj jej, że będziesz naciskał jej to miejsce lub masuj jej plecy podczas skurczu opuszkami palców lub kostkami palców. Przedtem weź trochę talku lub oliwki.

Na bolące miejsca przyłóż termofor lub przy dużym bólu – lód (ostrożnie, najpierw delikatnie wypróbuj).

ZAAWANSOWANA FAZA ROZWARCIA

Co się dokonuje?

Co 2-3 min. regularne skurcze trwające 60 sekund lub dłużej. Może pęknąć pęcherz, jeśli jeszcze nie pękł i wszystko teraz będzie przeżywane o wiele silniej i intensywniej. Kobieta staje się poważniejsza, potrzebuje siły, którą zbiera między skurczami, chciałaby z tego powodu skoncentrować się na akcji porodowej. Łatwo traci opanowanie, staje się niecierpliwa, nadwrażliwa.

Mogą nastąpić nudności i wymioty.

Dochodzi do coraz silniejszego nacisku na odbyt i jelito grube.

Szyjka macicy otwiera się na 8 lub więcej centymetrów.

Co może robić kobieta?

- trwaj w półśnie i poddaj odczuciom płynącym z Twojego ciała

- podczas skurczów skoncentruj się na twarzy twojego partnera, kształtach pokoju lub na widoku z okna. Zrób wydech, kiedy nadchodzi skurcz, aby go powitać, a potem przejdź do szybkiego lekkiego oddychania, jeżeli wydaje ci się to dobre.

- każdy skurcz zakończ odświeżającym oddechem, zrób do końca pełny oddech.

- gdy trudno ci zachować spokojny oddech, spróbuj na szczycie skurczu dyszenia. Jeśli oddychasz szybko, oddychaj płytko – inaczej przewentylujesz płuca, nawdychasz zbyt dużo dwutlenku węgla i będzie kręciło ci się w głowie. Z kolei głębokie, szybkie wdechy mogą doprowadzić do hiperwentylacji objawiającej się mrowieniem ciała (ust, twarzy, rąk)

- jeśli zgubisz się w rytmie oddychania, wtedy wdychaj przez nos i wydychaj przez usta zwinięte w trąbkę starając się wydłużyć wydech i poczekaj, aż odzyskasz spokój.

- spróbuj znaleźć sobie wygodną pozycję. Plecy łącznie z krzyżem, kark, głowa i nogi możesz podeprzeć poduszkami, świetnie sprawdza się piłka.

- oddychaj tak jak dyktuje ci twoje ciało. Pamiętaj o rozluźnianiu mięśni twarzy między skurczami, uśmiechaj się.

Jak może pomóc partner?

Przede wszystkim bądź przy niej. Zastosuj poniższe wskazówki, jeżeli partnerka rzeczywiście sobie tego życzy i jest to dla niej przyjemne. Jeśli nie, pozostań z nią i czekaj.

Kontynuuj to co przedtem. Pochwal ją, że dobrze wykonuje swoje zadanie, powiedz jej, że ją kochasz. Spełniaj jej życzenia, jeśli chciałaby być dotykana, głaskana lub po prostu trzymana. Jeśli chciałaby być zostawiona w spokoju, aby móc skupić się na silnych skurczach i z nimi współpracować, miej zrozumienie dla jej potrzeby. Wiele kobiet uważa to za pomocne, jeśli podczas silnych skurczów mają kontakt wzrokowy z partnerem. Jeśli odwraca oczy, napina kark i traci przy skurczach kontakt z otoczeniem, skłoń ją do tego, aby otworzyła oczy i spojrzała na ciebie. Oddychaj razem z nią. Uważaj na szczycie skurczu, aby oddychała brzuchem i cicho, mając przy tym rozluźnione ramiona.

Przypominaj jej o tym, że wraz z każdym skurczem wykonała dobrą pracę, że poród postępuje.

Naciskaj na jej krzyż, masuj ją tam, jak często by chciała, albo usiądź na łóżku tak abyś naciskał swoją miednicą na jej krzyż.

Trzymaj w pogotowiu miskę, gdyby zrobiło jej się niedobrze.

Jeżeli robi przerażoną twarz, uważaj, aby nie odbiło się to na twojej twarzy. Uśmiechaj się do niej, wspieraj ją czule. Zadzwoń do położnej, jeśli jeszcze tego nie zrobiłeś.

FAZA PRZEJŚCIOWA

Co dalej postępuje?

- skurcze, które występują w odstępach 1,5 – 2 min. mogą wydawać się takie, jakby występowały bez przerwy: jeżeli każdy z nich trwa po 90 sek, a niektóre mogą mieć dwa szczyty.

- występuje pieczenie, intensywne uczucie „ciepła” w dolnej części szyjki macicy, kiedy tkanki szyjki macicy naciągają się na główce dziecka, kiedy jest wyciskane przez macicę.

Oznaki rozpoczęcia się parcia (nie muszą występować wszystkie):

- czkawka

- klusek w gardle

- bezwolne zatrzymanie oddechu, jęk przy wydechu na końcu skurczu,

- nogi zaczynają drżeć,

- uczucie gorąca i zimna na przemian; kobieta czuje się zagubiona, rzucana w tę i tamtą stronę, słaba i bezbronna, jakby sama w kruchej łódeczce na burzliwym morzu, może nie chciałaby być dotykana; drażliwość i bezpośredniość,

- bycie oszołomioną, odrzuconą,

- może zapomnieć, że w ogóle rodzi dziecko,

- odczucie jakby przed odbytem znajdował się grapefruit,

- macica jest otwarta całkowicie na 10 cm.

Co może zrobić kobieta?

Rozpoczynaj każdy skurcz wydechem, a jeśli jest ci ciężko utrzymać regularny oddech, naciskaj wdechem na przeponę, jak gdybyś „wchodziła” oddechem w skurcz, technika ta zmniejsza intensywność bólu i dodaje odwagi w pokonywaniu kolejnych skurczów. Jeżeli potrzebujesz, oddychaj szybko i płytko, a na końcu każdego skurczu wykonaj długi oddech odprężający, tak abyś była gotowa oddychać w następnym skurczu.

Wykorzystaj każdą przerwę, aby odprężyć się całkowicie, opadnij na poduszki i całkowicie się odpręż.

Jak partner może pomóc?

- powiedz jej jak duże postępy poczynił poród, że dzidziuś będzie już za chwilę w jej ramionach.

- wspieraj ją tak, jak podczas końca fazy rozwarcia,

- może sprawi jej przyjemność zamoczona w ciepłej lub zimnej wodzie gąbka (zwilżenie twarzy)

- może chciałaby mieć termofor na stopach, między nogami lub na krzyżu, wiele może pomóc zmiana pozycji,

- może ma uczucie, jakby była przykuta do łóżka i potrzebuje pomocy w przerwach między skurczami, aby znaleźć odpowiednią pozycję,

- możliwe, że mocny ucisk przez dotyk lub masaż dobrze jej zrobi,

- jeżeli drży – bardzo dobry może być masaż wewnętrznej części uda; masuj obiema dłońmi, przy czym palce skierowane są do dołu; masuj od góry wewnętrznej strony uda, aż do kolana. Potem poprowadź ręce lekkim gładzeniem z powrotem. Wykonuj przy tym nieprzerwanie rytmiczne ruchy; jeżeli leży na boku, być może dobrze jej zrobi silny masaż. Rób to jakbyś zgniatał chleb, ręce niech będą nieruchome, poruszaj palcami.

- chwal ją jak najwięcej i mów o jej postępach porodu. Jesteś jej kotwicą na wzburzonym morzu.

- między skurczami pomóż jej się zrelaksować, zaoferuj małe łyki zimnej wody lub kostki lodu do ssania; wazelina lub pomadka do ust są dobre przy wyschniętych wargach.

- uważaj, aby podczas każdego skurczu panował spokój i przyjazna atmosfera,

- jeśli mówi, że już dłużej nie wytrzyma, zapewnij ją, że wkrótce będziecie mogli oglądać Wasze dziecko.

 FAZA PRZED URODZENIEM SIĘ GŁÓWKI

Co się wtedy dzieje?

- po osiągnięciu pełnego rozwarcia szyjki, skurcze mogą się osłabić lub zaniknąć całkowicie na 5 – 20 min.

Co może zrobić kobieta?

- odpręż się, zamknij oczy i rozkoszuj odpoczynkiem

Jak partner może pomóc?

- odgarnij jej włosy z czoła, umyj jej twarz,

- znajdź ubranka dla dziecka, ogrzej pieluchy, sprawdź czy pokój jest wystarczająco ogrzany dla dziecka

- może partnerka życzy sobie cichej przyjemnej muzyki,

- odpręż się sam i czekaj cierpliwie, aż macica sama podejmie swoją czynność.

FAZA WYPYCHANIA GŁÓWKI NA ZEWNĄTRZ

Co się wtedy dzieje?

Falami, od 1 do 4 min. podczas każdego skurczu narasta nieprzezwyciężone uczucie konieczności parcia i wypchnięcia dziecka przez kanał rodny. Może być to takie uczucie jak gdybyś była przymuszona, zamiast przeć samej.

Nacisk na odbyt może być całkiem nietypowym uczuciem.

Z postępem parcia pochwa się rozciąga, co wiąże się z uczuciem rozciągania i gorąca.

Podczas parcia może odejść nieco stolca i więcej krwi.

Co może robić kobieta?

- wypróbuj pozycje, aż znajdziesz prawidłową. Spróbuj z siedzeniem, kucaniem, klęczeniem i pozycją na czworaka, możesz wykorzystać poduszki lub piłkę do podparcia

- nadszedł odpowiedni moment do parcia. Jeśli chcesz przeć postępuj za impulsem, zdaj się na czucie,

- przyj na wydechu, jest to sposób bardziej zgodny z naturalnym rytmem skurczu. Gdy pojawi się skurcz, powoli wydychaj powietrze przez środek swojego ciała, tak jakbyś wraz z powietrzem chciała „wydychnąć” swoje dziecko,

- jeżeli masz ochotę użyć głosu, krzyczeć, nie hamuj tego. Używanie głosu dodaje energii i jest naturalną odpowiedzią organizmu na duży wysiłek.

- możesz pochylić głowę do przodu podczas parcia. Usta pozostają luźne i miękkie; odpręż ramiona, nogi i stopy. Rozkoszuj się uczuciem pełności i ciężkości w dnie macicy i naciskaj przy parciu mięśnie do przodu i w dół, jakby to była winda, która jedzie na parter. Przejdź teraz do pozycji wygodnej dla ciebie.

- dotknij rękami tył główki dziecka w pochwie, potem całą główkę, gdy się wyślizgnie,

- przestań przeć, kiedy główka zaczyna rozciągać wargi sromowe i oddychaj tak, aby dziecko było łagodnie wysunięte, a nie gwałtownie wypchnięte. Myśl przy każdym wydechu „chodź, chodź” lub „otwórz się, otwórz się”. Wyciągnij ręce po dziecko i rób to na co ci przyjdzie ochota,

- połóż nagie dziecko na swoje ciało.

Jak partner może pomóc?

Podeprzyj ją dobrze i pomóż jej utrzymać tą pozycję, w której górna część ciała jest dobrze podwyższona; położenie, w którym czuje się najlepiej jest prawidłowe. Może być też dobrze, jeśli siedzisz lub klęczysz za nią, aby dać dobre podparcie jej plecom i ramionom.

Jeśli nie ma jeszcze położnej miej w pogotowiu miękkie kuleczki waty zamoczone w przegotowanej wodzie z roztworem antyseptycznym.

Przemyj jej krocze od pochwy w dół, jeżeli musi być myty odbyt.

Obok siebie miej kubek na odpadki.

Nacieraj ją zimną gąbką. Proponuj jej między skurczami kawałki lodu. Zachęcaj ją, mówiąc „otwórz się” lub „dobrze”; nie mów „przeć” czy „przyj”.

Powiedz jej kiedy może już zobaczyć główkę i podstaw lustro, aby mogła ją zobaczyć. Może chciałbyś przyjąć dziecko własnymi rękami lub odciąć pępowinę – możesz to zaproponować położnej.

Powitaj wasze dziecko.

 

PO PORODZIE

Co dalej postępuje?

Łożysko i worek płodowy rodzą się podczas następnych 45 minut, wtedy jeszcze raz masz skurcze. Nie powinnaś stracić więcej niż 250 ml krwi, możesz teraz poczuć się bardzo głodna.

Co może zrobić kobieta?

- głaszcz swoje dziecko

- zaobserwuj, kiedy otworzy oczy – wspaniałe przeżycie,

- przystaw dziecko do piersi, aby maluszek poczuł się bezpiecznie i utrwalił odruch ssania oraz aby urodziło się łożysko,

Jak partner może pomóc?

- jeśli jesteś sam – nie odcinaj pępowiny – poczekaj aż urodzi się łożysko,

- pomóż przystawić dziecko, jeśli zaczyna szukać piersi,

- przykryj partnerkę i dziecko lekkim, ciepłym przykryciem,

- zrób jej i położnej herbatę, przynieś im coś do jedzenia,

- powoli zacznij sprzątać, żeby pokój wyglądał przytulnie i czysto, uważaj przy tym, aby wszystko, czego matka potrzebuje było w zasięgu ręki,

- uważaj, żeby w pokoju było ciepło dla dziecka,

- poświęć czas starszemu dziecku, jeżeli pozostało w domu

- świętujcie NARODZINY !!!